Slobodni za praznike!

Zakonski okvir: Šta kaže zakon?

ZAKONSKI OKVIR U BIH PREDVIĐA SLJEDEĆE:

REPUBLIKA SRPSKA

 Zakon o praznicima Republike Srpske ( „Sl. Glasnik RS“ br. 43/07 i 7/16 –Rješenje Ustavnog suda BIH), kojim su određeni dani praznika RS, način njihovog obilježavanja i praznovanja od strane građana, republičkih organa i organizacija, organa jedinice lokalne samouprave, preduzeća, ustanova i  drugih organizacija i lica koja profesionalno obavljaju uslužne proizvodne  djelatnosti.

Odredbom čl. 4. Ovog zakona je utvrđeni:

1)        U dane praznika Republike ne rade republički organi i organizacije, organa jedinice lokalne samouprave, preduzeća, ustanova i  drugih organizacija i lica koja profesionalno obavljaju uslužne proizvodne  djelatnosti,

2)        Vlada RS  će odrediti koji republički organi i organizacije su  dužne da rade i u dane praznika i u kom obimu,

3)        Načelnik općine, odnosno  gradonačelnik će odrediti koja su poduzeća, ustanove i druge organizacije sa područja jednice lokalne samouprave, radi zadovoljavanja neophodnih  potreba građana, dužni da rade i u dane praznika Republike i u kom obimu.

Ukratko, ovo pitanje je uslovljeno time  šta Vlada RS  odnosno načelnici općina odrede.

Odredbom čl. 10 ovog zakona je regulisano: „ Pravna lica, odgovorna lica u pravnom licu i lica koja profesionalno obavljaju uslužne i proizvodne djelatnosti  čine prekršaj ukoliko rade u dane republičkih praznika“, a odredbom čl.11. se utvrđuje kažnjavanje za prekršaj iz čl.10.ovog zakona, kazniće se pravno lice –novčanom kaznom od 2.000 KM do 15.000 KM, odgovorno lice u pravnom licu- novčanom kaznom od 150,00 KM do 2.000,00 KM i i lica koja profesionalno obavljaju uslužne i proizvodne djelatnosti  novčanom kaznom od 500,00 KM do 1.500,00 KM.

FEDERACIJA BIH

U Federaciji BIH je na snazi Zakon o praznicima ( Sl. list R BiH broj 2/92 i 13/94 koji je preuzet i koji se u skladu sa Ustavom FBiH primjenjuje kao federalni zakon, međutim , do teksta ovog Zakona je gotovo pa nemoguće doći.

Situacija iz prakse je takva da  Federalno ministarstvo rada donosi Odluku o neradnim danima, na primjer 01. Maj ili 1.Mart,  i navodi u tom saopćenju: u dane praznika poslodavci, ustanove, organi i druge pravne osobe ne rade. Prema tome, ovdje se jasno i precizno ne navodi koje su to druge pravne osobe, pa se može i različito tumačiti koje su to druge pravne osobe odnosno da li u njih spadaju i firme koje se bave uslužnim ili proizvodnim djelatnostima. Isto  tako  Odlukom se ne navode bilo kakve sankcije za nepoštivanje koje je moguće odreditii samo Zakonom.

BRČKO DISTRIKT

U Brčko Distriktu  je na snazi  Zakon o praznicima u Brčko Distriktu, i ovim su predviđeni praznici: Nova godina, dan uspostavljanja BD i Praznik rada.

Odredbom čl. 4. „ Sve institucije BD, preduzeća i druga pravna lica neće raditi tokom praznika Distrikta.

Sa izuzetkom od odredbe st.1.ovog člana, sve institucije BD koje se bave pružanjem vitalnih javnih  usluga, kao što su Policija, Vatrogasna služba, pravosuđe Distrikta, sektor zdravstvene zaštite, obavezne su održavati minimum funkcionalnih kapaciteta tokom praznika Distrikt.

Gradonačelnik i predsjednik Pravosudne komisije dužni su dati uputstva o održavanju  minimuma funkcionalnih  kapaciteta institucija koje se bave pružanjem vitalnih  javnih usluga tokom praznika Distrikta.Dakle, nema odredbi  vezanih za uslužne i proizvodne djelatnosti niti  njihove obaveza rada u  dane praznika.

BOSNA I HERCEGOVINA

Što se tiče Zakona o praznicima ili zakona o  neradnim danima u BIH, Vijeće ministara je  u decembru 2015.godine utvrdilo prijedlog zakona o  neradnim danima u vrijeme vjerskih praznika u BIH, ali isti nikad nije usvojen

Za donošenje jedinstvenog Zakona o przanicima u BIH ne postoji politička volja.

U praksi se svakodnevno krši i odredba  Zakona o radu FBIH koja se odnosi na omogućavanje radniku  odsustva do  četiri radna dana u jednoj kalendarskoj  godini, radi  zadovoljavanja njegovih vjerskih odnsono tradicijskih potreba, s tim da odsustvo od dva dana koristi uz naknadu plaće-plaćeno odsustvo( odredba č. 54.st.3.Zakona o  radu). Ovo je specifično za sredine i samim tim objekte  gdje je većinska jednonacionalna struktrura.